Όταν η επικοινωνία του παιδιού δεν είναι λειτουργική, δεν μπορεί να εκφράσει τις ανάγκες του μη λεκτικά ή λεκτικά.
Όταν δυσκολεύεται να γίνει αντιληπτό από τους άλλους ανθρώπους στον περίγυρο. Δεν καταλαβαίνουν τι λέει ούτε οι συνομηλίκοι του ούτε άλλοι ενήλικες.
Όταν δυσκολεύεται να ακολουθήσει εντολές και να ενταχθεί ομαλά στο σχολικό πλαίσιο (προνήπιο, νήπιο).
Όταν δυσκολεύεται να αναγνωρίσει τα γράμματα και τα μπερδεύει στην προφορική ή γραπτή του έκφραση.
Η καθυστέρηση της έναρξης της ομιλίας μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους. Είτε κληρονομικούς, είτε περιβαντολογικούς, είτε οργανικούς. Μπορεί να πραγματοποιηθεί μια πλήρης λογοθεραπευτική αξιολόγηση και διάγνωση από αναπτυξιολόγο ιατρό ή από δημόσιο φορέα ΚΕΔΑΣΥ ή ΚΨΥ. Τις περισσότερες φορές όμως δεν είναι μόνο θέμα «τεμπελιάς» ούτε έχει να κάνει με το νοητικό δυναμικό.
Υπάρχουν συγκεκριμένα χρονικά ορόσημα κατάκτησης των γραμμάτων. Συγκεκριμένα ακολουθεί ο παρακάτω ενδεικτικός πίνακας. Για κάθε παιδί όμως υπάρχει μοναδικός, ξεχωριστός ρυθμός κατάκτησης και μια απόκλιση +/-6 μήνες.
Η αντικατάσταση των ήχων αυτών δύναται να συμβαίνει στην ηλικία 3-4 έτη διότι κατακτά και μαθαίνει τους ήχους. Αν επιμένει τότε θα γίνει αξιολόγηση για διαφοροδιαγνωση αρθρωτικής ή φωνολογικής διαταραχής. Για δυσλεξία μιλάμε έπειτα την κατάκτηση των μαθησιακών δεξιοτήτων στην ηλικία 6ετών και πάνω.
Ο τραυλισμός αφορά διαταραχή στην ροή της ομιλίας. Εμφανίζεται με επανάληψη ήχου, συλλαβής, λέξης ή επιμήκυνση αυτών ή κάποιο έντονο μπλοκάρισμα. Είναι φυσιολογικός από την ηλικία των 2,5 έως 3,2 ετών. Αν συνεχίσουν όμως τα συμπτώματα μετά τα 3 έτη καλό να γίνει μια αξιολόγηση.
Η αφηγηματική ικανότητα είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι στην ανάπτυξη των παιδιών. Από την ηλικία των 4 ετών και πάνω αναμένουμε να έχουν ένα καλό λεξιλόγιο, αυξημένη φαντασία, και διάθεση να εκφράσουν με σωστή συντακτική και γραμματική δομή τα νέα τους.
Αν υπολείπονται σε αυτόν τον τομέα καλό είναι να γίνει μια αξιολόγηση και να μάθουμε μαζί τρόπους εξάσκησης.
Όταν δεν υπάρχει διάγνωση από ιατρό/ παιδίατρο για παθολογικό αίτιο, συνήθως αφορά μια δυσκολία στην σίτιση, και κυρίως στο στοματικό στάδιο.
Το παιδί είτε αρνείται να φάει κάποια συγκεκριμένη τροφή(υφή, χρώμα, οσμή ) και προτιμά για παράδειγμα μόνο ζυμαρικά, ψωμί, γλυκά. Άρα δεν είναι ότι δεν τρώει τίποτα. Απλά έχει περιορισμένη γκάμα διατροφής αποφεύγοντας συστηματικά τα φρούτα και τα λαχανικά.
Χρειάζεται να γίνει αξιολόγηση μαζί με τον γονέα και να ακολουθηθεί συγκεκριμένο πρωτόκολλο.